Hechting: hoe beïnvloedt je jeugd je relaties?

De eerste jaren van je leven zijn superbelangrijk. Je leert praten en lopen en probleemoplossend denken – allemaal vaardigheden die je de rest van je leven nodig hebt. Én je ontwikkelt de allereerste relatie van je leven, namelijk die met je ouders of verzorgers. Die band heeft invloed op de rest van je leven … zelfs als dat je meer slechts dan goeds oplevert.
Door: Zoë Sluysmans & Jenneke van Genechten

Veilige of onveilige hechting?

Zestig tot zeventig procent van de Nederlanders heeft, gelukkig, wat we noemen een veilige hechting. Je krijgt in dat geval genoeg liefde en aandacht in je kindertijd en je leert op een veilige manier zelfstandig te zijn. Als je je pijn doet, word je getroost. Je wordt beschermd op een gezonde manier en je krijgt vrijheid. Je ontwikkelt daarmee ook een veilige hechtingsstijl in je omgang met anderen, als kind en als volwassene. Maar dit soort hechting is helaas niet vanzelfsprekend – soms zijn er problemen in de relatie tussen ouder en kind en ontstaat er een onveilige hechting. Er zijn drie vormen van onveilige hechting, als je jezelf pijn doet als kind.

Ambivalente hechting

Van de thuiswonende kinderen met een onveilige hechting heeft twintig procent een ambivalente hechting. Je ouders zijn bij deze soort hechting niet consistent in hun gedrag; de ene keer word je wel getroost als je valt, de andere keer niet. Je gaat proberen om te voorspellen wat je ouder gaat doen, waardoor je superalert bent op de kleinste signalen.

Je blijft die strategie van letten op signalen in je volwassen leven gebruiken. Je blijft alert op mogelijke tekenen van afwijzing van je partner, waardoor je je heel snel gekwetst voelt. Ondanks dat je je heel graag wilt hechten aan iemand, blijf je maar partners aantrekken en weer afstoten, omdat je instinct je wil beschermen tegen teleurstellingen. Als je je hierin herkent, is het boek ‘Liefdesbang’ van Hannah Cuppen goed om te lezen. Bij HOLY shit. kunnen we je helpen inzicht te krijgen in deze situatie en de lading wat eraf te halen zodat er gezondere liefdesrelaties kunnen ontstaan. 

Vermijdende hechting

Als je vermijdend gehecht bent, heb je geen vertrouwen in de beschikbaarheid van je ouders. Misschien waren je ouders vaak weg omdat ze met werk of iets anders bezig waren, of misschien waren ze emotioneel niet beschikbaar, door geestelijke problemen of hun eigen onveilige hechting. Hoe dan ook, je voelde je in de steek gelaten door je ouders en hebt besloten om ze niet meer om hulp of liefde te vragen.

Als volwassene is het nog steeds belangrijk voor je dat je zelfstandig en onkwetsbaar bent (of lijkt, want niemand is honderd procent zelfstandig of onkwetsbaar). Je hecht je niet aan anderen, vindt het moeilijk om om hulp te vragen en de kans is groot dat je niet zo goed omgaat met autoriteit. En als die levensstijl problemen voor je oplevert, word je sneller kwaad dan verdrietig.

Gedesoriënteerde hechting

Een gedesoriënteerde hechting krijg je als de ouders bron van zowel angst als van veiligheid zijn. We hebben het hier over heftige problematiek: bijvoorbeeld als je als kind door een ouder mishandeld werd, of als je ouder je niet kon beschermen voor binnenshuis geweld. Natuurlijk is het als kind heel moeilijk om dan te besluiten wat je dan van je ouder(s) moet vinden, waardoor je eigenlijk maar wat deed om veilig te blijven.

Als jij als volwassene gedesoriënteerd gehecht bent, heeft je jeugd grote invloed op je. Je hebt geen vertrouwen in jezelf óf in anderen. Verder vind je het moeilijk om op de ‘juiste manier’ op dreiging of scheiding te reageren; je overreageert bij kleine dingen of voelt nauwelijks iets als de wereld om je heen uit elkaar valt.

Hechting en heling

Het is lastig, als je tijdens je jeugd een problematische band had met je ouders of verzorgers. Het heeft invloed op je volwassen leven. Maar gelukkig is geen mens onveranderlijk. Als je hechtingsproblemen hebt, is het goed om eerst te kijken naar de oorsprong van deze problemen. En zorg er dan voor dat je je emoties ook toelaat, en dat je erover praat met veilige mensen of met een therapeut. Zo kun je zelf uiteindelijk wel een veilige hechtingsstijl ontwikkelen. Je kiest op elk moment wie je wilt zijn en wat voor leven je wilt hebben. You rock!

Heb jij hechtingsproblematiek waar je in je volwassen leven last van hebt? Wellicht is ademwerk of truffeltherapieën optie om op diepere lagen te komen.