In de wereld van spirituele en persoonlijke groei is de rol van een ceremonieleider cruciaal. Deze spaceholders creëren veilige, ondersteunende en empathische omgevingen die essentieel zijn voor innerlijk werk, of het nu gaat om coaching, lichaamswerk of ceremonies. Spaceholding betekent namelijk ‘het dragen van de ruimte’. Maar wat maakt iemand nu echt een goede ceremonieleider?
Door: Jenneke van Genechten
De vier fundamentele kenmerken van een goede ceremonieleider:
1. Een goede ceremonieleider zorgt voor veiligheid
Veiligheid is de hoeksteen van een succesvolle ceremonie daarom staat deze ook op nummer één. Dit betekent het creëren van een omgeving waarin deelnemers zich op hun gemak voelen om hun diepste emoties en gedachten te verkennen zonder angst voor oordeel of afwijzing. Een veilige setting zorgt ervoor dat iemand emoties durft te delen, zich fijn en behaaglijk voelt, verbinding kan maken met anderen en zich vrij voelt om uit te reiken of naar schaduwstukken te kijken (lees: trauma’s, angsten of schuld- en schaamtegevoelens te delen en aan te pakken).Een ceremonieleider zorgt voor veiligheid door onder andere aandacht te besteden aan het creëren van een fijne energie in de ruimte, het zetten van kaders en duidelijkheid zoals wat men kan verwachten, het aangeven van (groeps)grenzen en het hebben van geduld, een open geest en niet-oordelen. Bij het leiden van plantmedicijnceremonies zorgt de facilitator ervoor dat het medicijn afkomstig is van een betrouwbare leverancier en dat de juiste dosering wordt toegepast. Dit is die van ons. Over dit eerste en belangrijkste basiskenmerken zo meteen nog wat meer verdieping.
[Noot van mijzelf
Als opleider van ceremonieleiders wil ik er graag nog een persoonlijke noot aan toevoegen, omdat veiligheid me enorm aan het hart gaat. Het is de belangrijkste kernwaarde van HOLY shit., misschien wel juist omdat ik zelf tweemaal in een ceremonie heb deelgenomen waar dit ontbrak en dit als zeer naar heb ervaren. Het maakte dat ik me niet veilig voelde om alle emoties er te laten zijn en mijn lijf te laten releasen, waardoor dit energetisch soort van ‘vast’ bleef zitten in mijn lichaam.
Vorige week nog kreeg ik van een van mijn studenten terug nadat ze een reis maakte in onze groep:
“Ik begrijp nu pas wat je bedoelt met het belang van die veiligheid, Jenneke! Ik ging ontzettend diep in mijn truffelreis waarbij ik een egodood ervoer en even niet wist waar ik was. Toen voelde ik de aanwezigheid van een van de begeleiders die mijn hand pakte en dat herinnerde me eraan om te ademen naar mijn onderbuik, zoals ik heb geleerd. Dat ene zetje was nodig om mijn lijf even te voelen en daarna weer terug te kunnen zakken in de reis, vol vertrouwen. Ik krijg er tranen van als ik om me heen kijk en al deze liefdevolle begeleiders zie. Nog nooit voelde ik me zo veilig om echt alles er te laten zijn en heb ik daardoor werkelijk een levensveranderende reis kunnen ervaren.”]
2. Een goede ceremonieleider is authentiek
Een cirkel- of ceremonieleider met maskers voor, valt door de mand. Misschien niet direct, maar als deelnemer voel je dat er iets ‘off’ is. Het is fijner als iemand gewoon zegt dat ie ruzie heeft met z’n partner dan wanneer hij dat probeert te verbergen en daardoor niet volledig aanwezig is. Authenticiteit gaat hier over vanuit waarheid communiceren en handelen en laten zien hoe het echt is. Wanneer je ceremonieleider authentiek is, kun je je als deelnemer ook écht laten zien zoals je bent en je ervaring veel beter ‘pakken’.
3. Een goede ceremonieleider is empathisch
Een goede ceremonieleider luistert actief en reageert empathisch. Dit betekent dat ze in staat zijn om te luisteren tussen de zinnen door, om te horen wat niet gezegd wordt maar wat iemand écht bedoelt. Om de onderliggende emoties van de deelnemers aan te voelen en daar de juiste, empathische reacties op te geven waardoor iemand zich gehoord en begrepen voelt.
4. Een goede ceremonieleider is zelf-reflecterend
Als laatste punt is het belangrijk dat een ceremonieleider zich bewust is van de eigen emotionele en mentale processen die worden geactiveerd tijdens het uitoefenen van het spaceholding-werk. In de soms intieme setting van ceremonieel leiderschap, waar persoonlijk contact en nabijheid essentieel zijn om anderen te helpen zich te openen, is het onvermijdelijk dat ook de leider zelf wordt geraakt. We zijn immers allemaal mens, en niemand is vrij van vooroordelen, triggers of projecties. Het is daarom essentieel dat een facilitator deze innerlijke bewegingen herkent en beheert. Door zich bewust te zijn van eigen reacties en projecties kan de ceremonieleider neutraal en gefocust blijven, wat essentieel is om als betrouwbare en stabiele gids te functioneren gedurende de hele reis.
Het werkveld van de magische truffel
Als we kijken naar het werkveld van de magische truffel, komt daar nog bij dat een goede ceremonieleider veel eigen ervaring heeft met dit medicijn en weet welke fysieke, emotionele en energetische reacties er kunnen plaatsvinden bij deelnemers, wat contra-indicaties zijn en hoe intuïtief te handelen tijdens een truffelceremonie. Is er geen veilige setting, dan kan het zijn dat een deelnemer in paniek raakt en niet de bevestiging of ondersteuning krijgt die hij nodig heeft om de paniek niet te zien als een bad trip, maar juist als het traumastuk of de wond waar heling kan plaatsvinden. Immers, een bad trip bestaat niet in een veilige ceremonie met een goede ceremonieleider (daarover meer in deze video).
Kernwaarden van een goede ceremonieleider
In een wereld waarin steeds meer nieuwe coaches en ceremonieleiders hun opwachting maken, is het belangrijk om de kernwaarden van een goede ceremonieleider te benadrukken. Een goede ceremonieleider bezit en draagt kernwaarden uit die essentieel zijn voor het succesvol faciliteren van elk type innerlijk werk namelijk: ‘veiligheid’ en ‘oordeelloosheid’.
Bij HOLY shit. richten we ons op het creëren van een veilige en ondersteunende omgeving, waarbinnen individuen de ruimte krijgen om inzicht te verkrijgen in hun gedragspatronen en om traumatische ervaringen te verzachten. Het uiteindelijke doel is mensen te ondersteunen naar een vrijer leven vol plezier, geluk en diepgang.
De kernwaarden van HOLY shit.’s ceremonies en opleidingen zijn:
- Veiligheid: Handelen met deskundigheid en het naleven van hoge standaarden in de begeleiding en uitvoering van ceremonies.
- Professionaliteit: Handelen met deskundigheid en het naleven van hoge standaarden in de begeleiding en uitvoering van ceremonies.
- Oordeelloosheid: Een open houding behouden waarin alle deelnemers zich geaccepteerd en gewaardeerd voelen, ongeacht hun ervaringen of achtergronden.
- Persoonlijke ontwikkeling: Aanmoedigen van voortdurende groei en zelfontdekking, zowel bij deelnemers als bij de leiders zelf.
- Liefdevolle zorg: Aandacht en zorg tonen in elke interactie, waarbij het emotionele en fysieke welzijn van de deelnemers centraal staat.
- Het doorbreken van taboes: Openstaan voor, en bespreekbaar maken van onderwerpen die vaak vermeden of gestigmatiseerd worden.
Als je dit leest en jezelf identificeert als een (toekomstige) ceremonieleider, is het waardevol om je eigen kernwaarden te overwegen. Wat vind je belangrijk? Voor jou als persoon en voor je bedrijf kun je andere kernwaarden kiezen. Gebruik bovenstaand overzicht als inspiratie om je eigen kernwaarden te definiëren of aan te scherpen, zodat je als ceremonieleider effectief en empathisch kunt handelen.
Hoe word je de beste ceremonieleider
die je kunt zijn?
Het creëren van een veilige omgeving is fundamenteel voor succesvol innerlijk werk. Door zorgvuldig aandacht te besteden aan communicatie, de inrichting van de ruimte, je energetische aanwezigheid, en een empathische en niet-oordelende houding, kun je een optimale setting bieden waarin deelnemers zich open en kwetsbaar kunnen opstellen. Dit zijn cruciale stappen op weg naar het worden van de beste ceremonieleider die je kunt zijn.
Het creëren van een veilige setting
Veiligheid is dus hét keyword binnen alles dat met innerlijk werk te maken heeft. Mensen laten jou namelijk toe in hun binnenwereld – fysiek, emotioneel of energetisch – en dat is spannend. Dat ze op het pad van bewustwording zijn gekomen, is in veel gevallen omdat er onveiligheid in het systeem zit. De meeste mensen hebben een onveiligheid gekend op een bepaald punt in hun leven, of dat nou gaat om pesten, (alcohol)misbruik, fysiek of emotioneel afwezige opvoeder(s), schelden, manipulatie, liegen, armoede, oorlog, een natuurramp, veel kritiek of het wegvallen van een dierbare en niet weten hoe te rouwen. En nog legio voorbeelden.
Veiligheid creëer je:
- in de communicatie
- in een ruimte
- met je energie
Als eerste zien je deelnemers de entree. Zorg dat die goed voelt, dat je bezoekers zich welkom voelen. In een afgelegen loods met een grote gietijzeren deur ga je toch enigszins schichtig naar binnen vergeleken met een fijn warm huisje of een yogazaaltje waar iemand je opwacht. Zet eventueel een welkomstbordje en de juiste bewegwijzering neer. De spanning van wat de deelnemers te wachten staat is voldoende zonder te moeten zoeken waar ze moeten zijn.
De ruimte zelf behoeft aankleding, warmte en gezelligheid. Planten en een kachel doen wonderen; het moet qua temperatuur behaaglijk zijn, maar niet te warm in de zomer. Matrassen mogen er lekker comfortabel uitzien en dik zijn, met fijne dekens en kussens. Een ceremonieruimte heeft meestal een altaar met rituele voorwerpen, kaarten, edelstenen of bloemen. Hier kunnen deelnemers persoonlijke voorwerpen zoals ringen op leggen om mee te nemen in de energie van de dag. Besteed dus zorg aan je ruimte. Zorg dat bezoekers zich er thuis voelen en een eigen plekje kunnen innemen, dat ze hun spulletjes ergens kwijt kunnen en worden verwelkomd met een kopje thee, kaarsjes en een rustgevend muziekje.
Energie
Wees compleet en volledig jezelf met de professionele pet op van ceremonieleider. Word je te amicaal of lacherig, dan verbreek je de magie van de ceremonie, maar blijf je te stijf en afstandelijk dan zullen je deelnemers alert blijven en gaan zoeken naar verzachting. Als ze binnenkomen, wil je hen als eerste laten voelen dat ze welkom zijn én dat jij rustig en vol vertrouwen bent. Voorkom dus last minute stress met bedden die nog niet opgemaakt zijn en pleeg geen intense telefoontjes vlak voordat je deelnemers komen. Neem de tijd om eerst zelf rustig in je ruimte te landen, maak de ruimte en jezelf energetisch schoon met brandende kruiden, oftewel Smudge (betekenis ‘smeulend vuur’), zoals witte salie of palo santo, en ben helemaal aanwezig als je deelnemers arriveren. Heet hen welkom, stem af of ze wellicht een knuffel willen (als dat voor jou goed voelt) en wijs hen waar het toilet is en waar ze hun spullen kwijt kunnen.
Hoewel de ceremonie zelf vraagt om vrouwelijke energie, om flow en om meegaan in wat zich aandient, zul jij in het begin vanuit mannelijke energie wat kaders dienen neer te zetten.
Dutch 
English