Altijd net te laat voor afspraken, continu een gevoel van stress, gesloopt aan het einde van de dag en net iets prikkelbaarder dan je zou willen. Je kunt nog net tijd vrij maken om te poepen. Herkenbaar? Dan is het drastisch tijd om je stress NU aan te pakken. Niet alleen omdat een burn-out of depressie op de loer kunnen liggen, maar vooral omdat je je lijf heel langzaam een doodje laat sterven. Geloof me: je cellen en organen zijn niet blij met je.
Maar vraag je aan honderd mensen wat je het beste kunt doen tegen stress, dan krijg je tachtig verschillende adviezen. Dat is niet zo gek, want stress is het perfecte relatiegeschenk: op maat gemaakt. Elk lichaam en (emotioneel) systeem reageert anders op verschillende prikkels. Voordat je vitamines gaat slikken of een sabbatical neemt, is het verstandig eerst je eigen lichaam te leren kennen. Waardoor worden jouw stresshormoontjes geactiveerd?
In de stofjes duiken
Cortisol (energie en afweermechanisme ‘aan’), adrenaline (vecht- of vluchtmodus ‘aan’) en noradrenaline (alertheid ‘aan’) zijn je stressveroorzakers. Ofja, eigenlijk ben je dat zelf natuurlijk, maar het is tijd om bevriend te raken met C, A en N. Je hebt de stofjes hoe dan ook nodig om te kunnen functioneren. Maar er is iets dat jij doet, waardoor je er een teveel van aanmaakt, met name cortisol. Hoe hoger je cortisol, hoe lager je immuunsysteem. Een lijf dat continu is vecht- of vluchtmodus zit, kan niet anders dan uitgeput raken. En een uitgeput lichaam zal alles wat het moet doen op een lager pitje doen om energie te sparen, waardoor je weer gestrest raakt want je bent snel geïrriteerd, kunt je niet concentreren en niks gaat zoals het moet. Cirkel rond.
Op z’n Westers
Ik begrijp het. Jij wil nú stressvermindering voelen. Ik zal aan je behoefte voldoen door kort op te sommen wat helpt om je hormoontjes weer wat te temperen. Maar dan moet je wel beloven dat je het artikel afleest:
- Eet oesters, lever, tofu, makreel, granen en kaas, want daarin zitten B-vitamines die helpen om je stresslevels omlaag te halen;
- Slik extra vitamines bij in overleg met een expert;
- Drink groene thee;
- Beweeg kort maar krachtig;
- Slaap;
- Zoek fysieke intimiteit met dieren of mensen;
- Boek een accupunctuur-sessie;
- Doe een ademoefening of mediteer.
Met een vleugje HOLY shit.
We willen uiteindelijk geen NU-oplossing, maar eentje op de lange termijn, yes? Plan even zo snel mogelijk een dagdeel vrij in je agenda. Een dagdeel waarin je helemaal niks moet en ook rustig alleen kunt zijn zonder gestoord te worden. Weerstand die je nu voelt ‘want daar heb je geen tijd voor’ is logisch. En toch weet je dat het noodzakelijk is, want als jij straks uitvalt, heeft niemand meer iets aan je. Gebruik deze vrijgemaakte tijd om vervolgens opnieuw in je agenda te kijken en alle afspraken die niet noodzakelijk zijn, even te cancelen of verder weg te schuiven. Zorg dat je minstens één dag per week helemaal niks hebt. Want voor iemand die gestrest is, voelt zelfs iets leuks aan als een moetje. En dat moetje niet hebben. Leuke dingen moeten leuk blijven en dat kan ook weer, zodra jij wat rust in je lijf hebt gebracht. Een massage tussendoor gaat je daarbij maar minimaal helpen; die cortisollevels moeten blijvend omlaag en dat heeft even tijd nodig. Je lichaam komt altijd later dan je mindswitch. Mensen gaan niet voor niets doorgaans graag op vakantie! Een tijdje rust is echt nodig om alles daarbinnen weer in balans te brengen.
Dan: achterhaal welke stressoren jou prikkelen en verwijder ze uit je leven of verander ze tot iets positiefs. Je kunt erover brainstormen maar een nog betere manier is om een paar dagen lang bij te houden hoe je je voelt bij de activiteiten die je doet. Zodra je stress voelt, sta dan even stil bij de veroorzaker en bedenk hoe je die activiteit fijner voor jezelf kunt maken of hoe je het kunt uitbesteden. Weet dan, dat het een tijdje kan duren voordat je het resultaat merkt, maar vertrouw erop dat je het goede doet.
En ook: accepteer dat de een stressgevoeliger is dan de ander. Het kan zijn dat prikkels sneller binnenkomen bij jou. Dat je hooggevoelig bent op bepaalde stimuli (soms zonder dat je het weet!). Bovendien kun je iets de ene dag als stressvol ervaren en de andere dag niet. Dat ligt aan tientallen omstandigheden. Stressgenen kun je trouwens al meekrijgen van je ouders. Bovendien zal een stressvolle zwangere vrouw onbewust ervoor zorgen de hersenontwikkeling van het kind ook wordt beïnvloed. Een kind kan dan heftiger reageren op stress dan anderen. Leuk, zo’n moeder. Grapje. Enfin, we hebben nu alles geaccepteerd en we zijn wie we zijn. Nu we ons goed kennen, is het ook interessant om te onderzoeken hoe we omgaan met stressfactoren: rennen we weg of lossen we het actief op? Daar zit een belangrijke, namelijk. Als het buurmeisje te harde muziek draait, ga je dan het huis uit (defensieve coping) of bel je aan en vraag je of het zachter mag (actieve coping)? Die eerste zorgt namelijk voor hogere stresslevels. Als je dus iemand bent die altijd alles goedpraat voor anderen, telkens maar in z’n eentje probeert te dealen met wat er is of problemen vermijdt, dan wordt stress verminderen lastig. Onbewust gooi je de stresshormonen daarmee namelijk omhoog. Ga die confrontatie dus aan, maar wel op een liefdevolle manier. De laatste tip is om dat wat je dwarszit te delen met fijne mensen uit je omgeving. Creëer een netwerk om je heen waar je op kunt steunen. Sociale steun leidt, volgens onderzoek, tot een lager cortisolniveau. Verbind je dus met mensen waar je je goed bij voelt. Aho!
English 
Dutch