Controle-issues: alles moet altijd zoals ik het wil

Je nieuwe relatie komt voor je koken, of een vriendin helpt je met opruimen, en je merkt: ‘hm… ik zou het anders doen.’ Die gedachte heb je wel vaker. Jij snapt immers gewoon hoe dingen handig gaan in jouw stekkie. Dat heb je ervaren en geleerd en je hebt visie. Voor je het weet ben je geïrriteerd of boos en ontstaat er een awkward situation. Je wil zelf de controle hebben, maar je wou dat je het makkelijker los kon laten. Hoe om te gaan met jezelf?

Mijn naam is Jenneke en de tekst hierboven slaat volledig op mijzelf. Dat wil zeggen: in situaties waarin ik het níet verwacht, en dan met name in mijn eigen huis, wil ik graag de controle hebben. Als ik weet dat iemand anders mijn keuken komt gebruiken, zorg ik dat ik iets anders ga doen. Want ik kan het niet aanzien dat iemand de glazen niet goed afwast (zelf mag ik dat wel), of aan mijn bananen zit terwijl ik er precies genoeg had gekocht om de week mee door te komen in mijn strenge dieet. Dus ik ontwijk zulke situaties al door niet in mijn eigen keuken te zijn met iemand anders erbij of door altijd aan te bieden te koken. I’m pretty serious right now. En ik schaam me kapot.

“Deze kleine dingen brengen jou van je stuk?!”

Eh, ja. In onvoorziene situaties dus. Een vriendin die plots op de stoep staat met honger terwijl ik een avond in bad wilde doorbrengen – krijgt mijn brein niet geregeld. Maar plan ik een vrouwenavond bij mij thuis, dan is niets te veel en mogen ze al mijn eten pakken, want dan heb ik controle over wat er gebeurt en wanneer. SUPER tegenstrijdig. Ook voor mijzelf. Het lijkt alsof mijn brein tijd nodig heeft om te wennen aan situaties. Nieuwe dingen, hou ik ook niet van. Van mijn oude vertrouwde papieren agenda overstappen op een digitale duurde een maand of drie. Ik heb gewoon wat tijd nodig. Nieuwe relaties maken me nerveus, nieuwe klanten niet. Nieuwe software wil ik niet kennen, maar nieuwe vrienden ontmoet ik graag. Als ik NU tijd heb om met je af te spreken, maar jij kunt pas over drie uur, voel ik weerstand en verplaats ik het liever. Maar spontaan een weekendje weg kan dan weer wel. HUH?

Ik ben een slecht persoon

Ik heb heel vaak gedacht dat ik een slecht persoon was omdat alles moest zoals ik het wilde. Mijn moeder zei vroeger altijd dat ik sergeant in het leger moest worden. Ik kwam ook in relaties terecht met mannen die daar tegenin gingen, wat logisch is. Mijn leerlessen: flexibiliteit en loslaten. Het is lang niet meer zo erg als voorheen, maar soms wordt het nog getriggerd. Ik voel me dan heel naar over mezelf, boos ook. Gelukkig heb ik mensen om me heen die dan even een knuffel geven en zeggen dat het oké is. Dan kan ik meteen uit de rol stappen en relativeren. Die had ik nooit gehad als ik zelf niet had erkend waar ik stond en had uitgesproken wat ik nodig had.

Het heeft allemaal een reden

Als je dit herkent bij jezelf (of je vriend(in)); weet dan dat je niet alleen bent. Anderen vinden je wellicht verwarrend, en jij jezelf soms ook, maar het is niet erg én het heeft een reden. We denken in hokjes, jij en ik. We hebben ergens een idee over of een beeld bij en als dat afwijkt, moet dat hokje worden doorgebroken. Dat duurt nou eenmaal even, tenzij we zo snel iets beslissen dat we geen tijd hebben om in het hokje te gaan zitten. Dus als je ergens spontaan ja op zegt en daarna spijt krijgt, is dat omdat je met je onderbewuste reageerde en daarna het ego alles liet overdenken. Eigenlijk is het een les om meer naar het gevoel te luisteren en minder naar het hoofd. Alleen neemt dat hoofd het soms over, waardoor we van de hak op de tak kunnen springen, geen beslissing kunnen maken (want alles moet worden overwogen), en uit ons ritme raken (lees: boos, gefrustreerd, geërgerd, onmachtig, of je voelt je alsof je nergens controle over hebt) als iemand iets op een andere manier doet dan dat wij het voor ogen hadden. Het egodenken is de reden. En dat je dit leest betekent dat het universum wil dat je meer bij je intuïtieve gevoel blijft. Je gaat dit reactiepatroon tegen blijven komen totdat jij het doorbreekt en op het moment dat het gebeurt uit het denken stapt.

Maar hoe stap je ‘uit je denken’?
1. Erken dat het gebeurt en spreek het uit of schrijf het op. Stop het niet weg door boos te worden op de ander of ervoor weg te lopen;
2. Voel waarom je uit je balans bent (vanuit jezelf! Niet vanuit de ander);
3. Weet dat dit gedrag waarschijnlijk niet van jou is (zie paragraaf hieronder);
4. Visualiseer wat voor persoon je graag zou willen zijn als deze situatie zich nog eens voordoet;
5. Wees liefdevol naar jezelf en de ander. Je bent geen slecht persoon. Als de ander heftig reageert, trigger je waarschijnlijk ook een oude wond bij hem/haar.

Gekopieerd gedrag

Grote kans dat je (vroeger) een ouder of partner had die graag de controle had en dingen precies zo deed zoals hij/zij dat wilde. Je hebt gezien hoe gereageerd werd op ‘afwijkend’ gedrag en er een kopietje van gemaakt. Je hebt ook gezien hoe je (strenge) ouder dingen deed en van jou wellicht perfectie verwachtte, op welke manier dan ook. Dus dat was dé manier, want als je het zo deed, kreeg je liefde/bevestiging/geen boosheid. Als je nieuwe partner vervolgens op een geheel andere manier de was doet, geeft dat even een breinkronkel. Het huishouden is immers niet voor niets de nummer 1 reden van ruzie binnen koppels.
Als je kunt terughalen van wie je hebt geleerd dat dingen op een bepaalde manier moeten, kun je ook visualiseren dat je die lijn van energie doorknipt en loslaat. Het is niet van jou. Stap eruit en zie het grotere plaatje: het boeit allemaal geen ruk hoe iemand de was opvouwt. Relativeer. Als dat je grootste zorg is, mag je heel dankbaar zijn voor je leven. Natuurlijk is dat niet zo makkelijk als hier beschreven, maar bewustzijn is stap 1.

Geef de ander een handleiding

Stap 2 is dat je de ander vertelt hoe met je om te gaan. Met een partner die continu op de tenen getrapt is als jij weer eens een tikkie rigide doet, krijg je telkens over dezelfde dingen ruzie. Let op: je triggert hier waarschijnlijk een wond mee bij de ander, namelijk de overtuiging dat hij/zij het nooit goed kan doen! Een partner die om je kan lachen en je erin laat, zorgt voor meer luchtigheid. Hoewel we nooit mogen bouwen op andere mensen als het gaat om onze eigen heling, is het wel prettig te oefenen met iemand die er niet door wordt geraakt. Die je lachend een kus op je wang geeft en zegt: ‘Ik laat je even in je keuken en maak de tuin alvast gezellig’.